Ayak damar anjiyosu nedir ve nasıl yapılır?

Ayak damar anjiyosu (periferik anjiyografi), özellikle ayak ve bacaklardaki atardamarların (arterlerin) görüntülenmesi için kullanılan bir tanı yöntemidir. Bu işlem, damarların yapısını, darlık, tıkanıklık veya diğer anormallikleri değerlendirmek amacıyla yapılır. Genellikle periferik arter hastalığı (PAD) şüphesi durumunda, ayaklarda soğukluk, ağrı, yürüme zorluğu veya yara iyileşmesinde gecikme gibi belirtiler varsa uygulanır. Anjiyo, minimal invaziv bir işlem olup, damar içine kontrast madde enjekte edilerek X-ışınları (floroskopi) yardımıyla damarların net bir şekilde görüntülenmesini sağlar.

Ayak damar anjiyosu, genellikle hastane ortamında, radyoloji veya kardiyoloji bölümünde uzman bir doktor tarafından gerçekleştirilir. İşlem şu adımları içerir:

• Hazırlık Aşaması: Hastanın tıbbi geçmişi değerlendirilir, alerjiler (özellikle kontrast maddeye karşı) kontrol edilir. İşlem öncesi hastanın belirli bir süre aç kalması istenebilir. Damar yolu açılarak sakinleştirici ilaç verilebilir.
• Anestezi: İşlem genellikle lokal anestezi altında yapılır; hasta uyanıktır ancak girişim bölgesi uyuşturulur. Girişim noktası olarak kasık (femoral arter) veya kol (brakiyal arter) gibi bölgeler kullanılır.
• Kateter Yerleştirme: Doktor, ince ve esnek bir kateteri (tüp) seçilen arterden içeri sokar ve kontrollü bir şekilde ayak damarlarına kadar ilerletir.
• Kontrast Madde Enjeksiyonu: Kateter aracılığıyla damar içine kontrast (boya) madde enjekte edilir. Bu madde, X-ışınları altında damarların belirginleşmesini sağlar.
• Görüntüleme: Floroskopi cihazı kullanılarak damarların gerçek zamanlı görüntüleri alınır. Daralma, tıkanıklık veya diğer sorunlar tespit edilir.
• İşlem Sonrası: Kateter çıkarılır ve girişim bölgesine baskı uygulanarak kanama kontrolü sağlanır. Hasta birkaç saat gözlem altında tutulur ve dinlenmesi önerilir.

İşlem genellikle 30-60 dakika sürer ve hasta aynı gün taburcu edilebilir. Sonuçlar, damar hastalıklarının teşhisine ve gerekirse anjiyoplasti (balonla genişletme) veya stent yerleştirme gibi tedavilerin planlanmasına yardımcı olur. Komplikasyon riski düşük olmakla birlikte, kanama, enfeksiyon veya kontrast madde alerjisi gibi durumlar izlenmelidir.