Damar reflüsü nedir ve belirtileri nelerdir?

Damar reflüsü, tıbbi adıylavenöz yetmezlik, toplardamarlarda (venlerde) bulunan kapakçıkların düzgün çalışmaması sonucu ortaya çıkan bir dolaşım bozukluğudur. Normalde, toplardamarlar kanı kalbe doğru taşır ve bu süreçte yer çekimine karşı hareket eder. Damar içindeki kapakçıklar, kanın geriye doğru kaçmasını (reflü) engelleyerek tek yönlü akışı sağlar. Ancak, bu kapakçıklar zayıfladığında veya hasar gördüğünde, kan yer çekimi etkisiyle geriye doğru kaçar ve bacaklarda birikmeye başlar. Bu durum, kronik venöz yetmezlik olarak da bilinir ve genellikle alt ekstremitelerde (bacaklarda) görülür. Zamanla, damarlarda genişleme, şişme ve çeşitli semptomlara yol açar.

Damar reflüsünün belirtileri hafiften şiddetliye değişebilir ve genellikle bacaklarda yoğunlaşır. İşte en sık görülen belirtiler:

• Bacaklarda ağrı ve ağırlık hissi: Özellikle uzun süre ayakta durduktan veya oturduktan sonra artan rahatsızlık.
• Şişlik (ödem): Ayak bilekleri ve baldırlarda görülen, gün sonuna doğru kötüleşen şişkinlik.
• Kaşıntı ve kuruluk: Etkilenen bölgede ciltte kaşıntı, pullanma veya kızarıklık.
• Kramplar ve huzursuz bacak sendromu: Gece veya dinlenme sırasında ortaya çıkan kasılmalar.
• Varisler: Yüzeyde belirginleşen, mavi-mor renkli, genişlemiş damarlar; örümcek ağı şeklinde ince damarlar (telenjiektazi) da görülebilir.
• Cilt değişiklikleri: İlerleyen durumlarda ciltte koyulaşma (hiperpigmentasyon), sertleşme veya venöz ülser (açık yara) oluşumu.
• Isı artışı veya zonklama: Etkilenen bölgede sıcaklık hissi ve nabız atışı gibi zonklama.

Bu belirtiler, günlük aktiviteleri etkileyebilir ve erken teşhis edilmezse komplikasyonlara yol açabilir. Risk faktörleri arasında genetik yatkınlık, obezite, hamilelik, uzun süre ayakta kalma ve yaşlanma bulunur. Belirtiler fark edildiğinde, bir kalp-damar cerrahisi veya damar hastalıkları uzmanına başvurmak önemlidir. Tanı genellikle fizik muayene ve Doppler ultrason gibi görüntüleme yöntemleriyle konulur. Tedavi seçenekleri arasında yaşam tarzı değişiklikleri, kompresyon çorapları, ilaçlar ve gerekirse cerrahi müdahaleler yer alır.